fbpx

Połączeni dziedzictwem. Ślady kultury żydowskiej w języku polskim.

Data rozpoczęcia:

11 września 2022

niedziela

16:00

Data zakończenia:

11 września 2022

niedziela

18:00

-+usuń z przewodnikadodaj do przewodnika

Współcześnie, zwłaszcza w języku potocznym nieświadomie posługujemy się jidyszyzmami np. bachur באכור – to mały chłopiec, obecnie słowo to zmieniło znaczenie na pejoratywne i bachor oznacza niegrzeczne dziecko.

Przepływ słownictwa pomiędzy polszczyzną a językami używanymi przez Żydów aszkenazyjskich głęboko wpłynął na semantykę i gramatykę tych języków. Proces ten rozpoczął się już w XII w. i jest widoczny w średniowiecznych tekstach hebrajskich, a później w języku kanaanickim i jidysz. Ciekawym przykładem użycia słowiańskich inskrypcji zapisanych alfabetem hebrajskim są brakteaty hebrajskie wybijane na dworze Mieszka Starego i Leszka Białego (obecnie w zbiorach Zamku Królewskiego w Warszawie czy Muzeum E. Hutten-Czapskiego) tj.: Mieszko król Polski פלסק קרל משקא.

Ludność żydowska zamieszkująca polskie ziemie była na ogół trójjęzyczna. Poza hebrajskim i polszczyzną posługiwała się również językiem jidysz, który wykształcił się po wielkiej migracji społeczności żydowskiej pod koniec XIII w. na terenach środkowej i wschodniej Europy.
Wszystkie w mniejszym lub większym stopniu wpływały na siebie nawzajem. Nakładało się na to wiele czynników społecznych, religijnych i kulturowych.

W XVIII wieku dzięki procesom związanym z postępem emancypacji i modernizacji życia żydowskiego zachodzącym pod wpływem żydowskiego oświecenia – Haskali, jidyszyzmy weszły do polszczyzny przede wszystkim jako określenia pojęć kulturowych, które nie miały swoich odpowiedników w języku polskim.

Jidyszyzmami mniej lub bardziej świadomie posługiwali się polscy twórcy tj. Adam Mickiewicz, Czesław Miłosz czy Jan Ursyn Niemcewicz.

Współcześnie, zwłaszcza w języku potocznym nieświadomie posługujemy się jidyszyzmami np. bachur באכור – to mały chłopiec, obecnie słowo to zmieniło znaczenie na pejoratywne i bachor oznacza niegrzeczne dziecko. Ewolucje znaczeniową w polszczyźnie przeszło również słowo ,,cymes”, słowo które niegdyś oznaczało słodką potrawę, dziś kojarzy się z czymś jedynym w swoim rodzaju, najlepszym.

Data rozpoczęcia:

11 września 2022

niedziela

16:00

Data zakończenia:

11 września 2022

niedziela

18:00

-+usuń z przewodnikadodaj do przewodnika

Kategorie wydarzenia:

wykład / prelekcja

Lokalizacja:

ul. Zamkowa 12, 27-600 Sandomierz

woj. świętokrzyskie

Organizator

Nazwa: Muzeum Zamkowe w Sandomierzu

Osoba kontaktowa: Karolina Gara

Telefon: 15 832 22 65

E-mail: k.gara@zamek-sandomierz.pl

WWW: http://zamek-sandomierz.pl/

Informacja o organizatorze:

MUZEUM ZAMKOWE W SANDOMIERZU funkcjonujące od 1921 r. (początkowo jako placówka PTK). Po II wojnie Muzeum zostało upaństwowione i systematycznie rozbudowywane o kolejne Działy: Archeologiczny, Etnograficzny, Literatury, Historyczny, Sztuki.

Projekt finansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.