W ramach tegorocznych EDD Urząd Miejski w Gorlicach zaprasza do zwiedzania następujących obiektów zabytkowych w mieście:

Cmentarze z okresu I wojny światowej

Cmentarz z I Wojny Światowej nr 87 (projekt H. Mayr) znajdujący się przy ul. Łokietka. Pochowano na nim 205 żołnierzy z armii austro-węgierskiej, niemieckiej i rosyjskiej. Na tablicach nagrobnych można odczytać także polskie nazwiska.

Cmentarz z I Wojny Światowej nr 88 (projekt H. Mayr) znajdujący się w dzielnicy Sokół i zwany jest potocznie „Na Magierce” od nazwy wzgórza, na którym został zbudowany. Spoczywa na nim 20 żołnierzy armii austro-węgierskiej i 100 rosyjskiej.

Cmentarz z I Wojny Światowej nr 90 (projekt H. Mayr) znajdujący się przy ulicy Stróżowskiej i stanowi wydzieloną kwaterę cmentarza żydowskiego, założonego na stromym, zachodnim zboczu Góry Cmentarnej. Pochowanych jest na nim 6 żołnierzy wyznania mojżeszowego, 5 z armii austro-węgierskiej i 1 z rosyjskiej.

Cmentarz z I Wojny Światowej nr 91 (projekt E. Ladewig) znajduje się na Górze Cmentarnej. Spoczywa na nim 913 żołnierzy, w tym 425 z armii austriacko-węgierskiej, 201 armii niemieckiej oraz 287 z armii rosyjskiej poległych od listopada 1914 do maja 1915 r. 161 mogił zbiorowych oraz 140 pojedynczych grobów kryje także prochy Polaków. Na cmentarzu tym tradycyjnie odbywają się uroczystości rocznicowe oraz obchody świąt państwowych.

Cmentarz z I Wojny Światowej nr 92 (projekt H. Mayr) znajduje się około 250 metrów na wschód od ulicy Stróżowskiej. Spoczywa na nim 98 żołnierzy wyłącznie armii rosyjskiej.

Cmentarz z I Wojny Światowej nr 98 (projekt H. Mayr) znajduje się w dzielnicy Glinik, około 100 metrów od biegnącej obok ulicy Bieckiej (obwodnica miasta). Spoczywa na nim 254 żołnierzy wyłącznie armii rosyjskiej.

Cmentarz Parafialny

Cmentarz Parafialny w Gorlicach, założony prawdopodobnie na przełomie lat 80. i 90. XVIII wieku, znajduje się w zachodniej części miasta. Ma kształt nieregularny, zwężony w najstarszej swej części. Cmentarz był obiektem ciężkich ataków armii austro-węgierskiej, gdyż Rosjanie właśnie pośród mogił przygotowali swoje stanowiska obronne. Do dziś w murze od strony ul. Karwacjanów widoczne są zamurowane cegłami ślady po otworach strzelniczych wybitych przez broniących się na terenie cmentarza Rosjan. Pamiątką i symbolem walk o Gorlice jest przetrącony pociskiem artyleryjskim krzyż na stojącym w centralnej części cmentarza pomniku Powstańców Styczniowych 1863 roku. (obiekt do samodzielnego zwiedzania)

Ratusz Miejski

Pierwsza wzmianka o ratuszu pochodzi z 1608 r. Istniejący wówczas budynek drewniany spłonął pół wieku później podczas napadu na Gorlice księcia Siedmiogrodu – Rakoczego. Pod koniec XIX wieku miasto miało już ratusz murowany z wieżą zegarową. Był budynkiem piętrowym, powstałym z połączenia trzech kamieniczek, w tym jednej mieszczącej aptekę. To właśnie tutaj, w latach 1853-1858 prowadził swoje doświadczenia Ignacy Łukasiewicz. Śladem apteki jest fresk ścienny w holu ratusza przedstawiający Hygieję, grecką boginię zdrowia, która jest patronką aptekarstwa. W głębi holu stoi pomnik ks. Bronisława Świeykowskiego – szambelana papieskiego i komisarycznego burmistrza Gorlic z lat I Wojny Światowej. Podczas bitwy pod Gorlicami ratusz jako jeden z nielicznych budynków w mieście ocalał i doznał tylko relatywnie niewielkich uszkodzeń. Wieża zegarowa gorlickiego ratusza została dobudowana po I wojnie światowej według projektu Józefa Baruta – architekta miejskiego i historyka Gorlic. (wejście w poniedziałki od 8.00 do 16.00, wtorek-piątek 7.30-15.30)

Bazylika Mniejsza

Początki istnienia kościoła sięgają XIV w. Na przełomie XVI i XVII w. pełnił on rolę zboru kalwińskiego. Dwukrotnie spłonął, w roku 1799 i 1874. Obecny kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny został wybudowany w stylu neorenesansowym w latach 1885 – 1892 według projektu włoskiego zakonnika Franciszka Pavoniego OP. W ołtarzu głównym wykonanym przez Marconiego znajduje się obraz „Niepokalanego Poczęcia Matki Boskiej” autorstwa Jana Styki. Budynek został częściowo zniszczony w wyniku działań wojennych i odbudowany w latach 1920 – 31. W roku 2009 otrzymał tytuł Bazyliki Mniejszej. (obiekt do samodzielnego zwiedzania)

Dwór Karwacjanów

Dwór Karwacjanów to rodowa siedziba założycieli miasta wybudowana na początku XV wieku przez Dersława II Karwacjana jako budowla obronna. O jego militarnym charakterze świadczyło usytuowanie na skarpie oraz elementy zabudowy. Od połowy XIX w. spełniał rolę zbrojowni oraz składu starych powozów, mebli itp. (nazywano go wtedy lamusem). I Wojna Światowa nie oszczędziła dworu – został niemal całkowicie zniszczony w 1915 roku podczas ostrzału artyleryjskiego miasta. Dwór został częściowo odbudowany w latach 70-tych XX wieku, a dawną świetność przywrócono mu dopiero w latach 1989-1992, kiedy został odrestaurowany na podstawie zdjęć archiwalnych. Obecnie jest siedzibą Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów. Przed budynkiem można podziwiać pomnik założyciela Gorlic – Dersława I Karwacjana odsłonięty w roku 2005 w 650 rocznicę lokacji miasta.

Organizator:

Urząd Miejski w Gorlicach

38-300 Gorlice, Rynek 2, tel. tel.: 18 35 36 200
fax: 18 35 51 212, e-mail: um@um.gorlice.pl, www.gorlice.pl