W Warszawie 9 września 2022 r. odbyła się konferencja prasowa rozpoczynającą 30. edycję Europejskich Dni Dziedzictwa w Polsce. Tegoroczną, jubileuszową odsłonę pod hasłem „Połączeni dziedzictwem” zainaugurowali minister dr Jarosław Sellin, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalny Konserwator Zabytków, Wasyl Zwarycz, Ambasador Ukrainy w Polsce , Francesc Pla Castelltort, przedstawiciel Rady Europy, Dyrekcja ds. Partycypacji Demokratycznej, dr hab. Katarzyna Zalasińska, dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz dyrektorzy placówek organizujących Europejskie Dni Dziedzictwa z Warszawy, Malborka oraz Lubaczowa.

Przez najbliższe dwa weekendy w całej Polsce odbywają się Europejskie Dni Dziedzictwa. Ponad 500 instytucji kulturalnych, oświatowych i regionalnych organizuje wydarzenia, dzięki którym można lepiej poznać i zrozumieć historię oraz kulturę swojego regionu. Na uczestników czekają warsztaty, spotkania, rajdy, wystawy, koncerty, pokazy i wiele innych atrakcji.

W uroczystej inauguracji 30. edycji Europejskich Dni Dziedzictwa uczestniczyli dr Jarosław Sellin, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalny Konserwator Zabytków, Wasyl Zwarycz, Ambasador Ukrainy w Polsce, Francesco Pla Castelltort, przedstawiciel Rady Europy z Dyrekcji ds. Partycypacji Demokratycznej, dr hab. Katarzyna Zalasińska, dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz dyrektorzy placówek organizujących Europejskie Dni Dziedzictwa: prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie, dr hab. Janusz Trupinda, dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku, Piotr Zubowski, dyrektor Muzeum Kresów w Lubaczowie.

Konferencję otworzył dr Jarosław Sellin, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalny Konserwator Zabytków. W swoim wystąpieniu podkreślił wzrost regionalnego charakteru Europejskich Dni Dziedzictwa, powiedział, że „wydarzenia kulturalne odbywające się w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa cieszą się coraz większym zainteresowaniem i poparciem władz samorządowych, instytucji kultury organizacji społecznych oraz osób prywatnych. Są znakomitą sposobnością do budowania kapitału społecznego oraz podnoszenia poziomu wiedzy na temat wartości lokalnego dziedzictwa, a także rozwoju partycypacji społecznej na rzecz dobra wspólnego. W trakcie niezliczonych imprez, w sposób niekonwencjonalny i atrakcyjny zarazem, prezentowane są zabytki, będące świadectwem materialnej i niematerialnej spuścizny historycznej i kulturalnej regionów, której poznanie jest ważnym elementem kształtowania tożsamości”.

Tegoroczna edycja Europejskich Dni Dziedzictwa w Polsce odbywa się pod hasłem „Połączeni Dziedzictwem” i nawiązuje do podpisanej przez Polskę Konwencji Ramowej Rady Europy o wartości dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa (tzw. Konwencja FARO). Materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe łączy pokolenia, integruje społeczności, grupy i narody, pozwalając im trwać dzięki wspólnym wartościom. W tym roku na szczególną uwagę zasługuje zagrożone dziedzictwo kulturowe Ukrainy, stąd też w całej Polsce organizowane są wydarzenia podkreślające polsko-ukraińskie dziedzictwo kulturowe.

Jak powiedział w swoim wystąpieniu Wasyl Zwarycz, Ambasador Ukrainy w Polsce „Bardzo jestem szczęśliwy, że w roku 30. edycji Europejskich Dni Dziedzictwa bardzo dużo uwagi będzie przywiązane do naszego wspólnego dziedzictwa kulturowego Ukrainy i Polski. Dzięki takim inicjatywom jak wpis drewnianych cerkwi polskiego i ukraińskiego regionu Karpat na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO pokazujemy, że dziedzictwo narodowe Ukrainy jest też częścią europejskiej cywilizacji, częścią europejskiego i światowego dziedzictwa narodowego i jesteśmy z tego dumni. Będziemy zawsze podkreślać, że tożsamość narodowa Ukrainy, kultura ukraińska, tradycje ukraińskie są częścią europejskiej cywilizacji i nie chcemy mieć nic wspólnego z tym „ruskim mirem”, do którego nas Rosja próbuje siłą przypisać”.

Francesc Pla Castelltort, przedstawiciel Rady Europy, Wydziału Kultury i Dziedzictwa Kulturowego, dyrektor ds. Uczestnictwa Demokratycznego przedstawił ogólną ideę EDD oraz również nawiązał do tegorocznego hasła polskiej edycji, jak powiedział: „Polska wybrała hasło „Połączeni dziedzictwem” jako slogan tegorocznych Europejskich Dni Dziedzictwa. Dziedzictwo służy łączeniu pokoleń, przeszłości i przyszłości, umożliwiając społeczeństwu budowanie wspólnoty na podstawie wspólnych wartości, które znajdują swój wyraz w lokalnych zabytkach i dziedzictwie niematerialnym. Szczególny nacisk zostanie położony na komunikację, wymianę wartości i znaczeń oraz na sposoby, w jakie ludzie utrzymywali łączność pomimo czasu i odległości. Wybór tego tematu jest odzwierciedleniem zasad i przesłania podpisanej niedawno przez Polskę Konwencji o wartości dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa z 2005 r., a także odzwierciedleniem znaczenia depozytariuszy dziedzictwa dla zachowania i wykorzystania dziedzictwa kulturowego. Mam nadzieję, że przyczyni się do wdrożenia zasad tej konwencji wśród praktyków dziedzictwa kulturowego, tworząc powiązanie między nimi samymi, dziedzictwem, a członkami społeczności.”

Dr hab. Katarzyna Zalasińska, dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa, podkreśliła zaangażowanie Narodowego Instytutu Dziedzictwa – koordynatora Europejskich Dni Dziedzictwa w Polsce oraz znaczenie tego wydarzenia „Pośród wielu niezwykle ważnych i istotnych zadań, jakie wykonujemy, to zadanie ma dla nas znacznie, jako że to prawdziwe święto dziedzictwa. To dwa najważniejsze dla nas weekendy w roku, to najwięcej wydarzeń w jednym czasie, najwięcej osób, które uczestniczą w różnego rodzaju wydarzeniach promujących ochronę zabytków i dziedzictwa, w tym dziedzictwa niematerialnego”. W swoim przemówieniu podkreśliła również znaczenie dziedzictwa kulturowego – „Dziedzictwo kulturowe jest podstawą więzi społecznej, kształtuje tożsamość narodową, jest absolutnie kluczowe dla funkcjonowania społeczeństw. Dziedzictwo kulturowe łączy w ramach rodzin, w ramach społeczności – tych mniejszych, jak i tych regionalnych, a także w ramach całego społeczeństwa. Tym bardziej cieszę się, że tegoroczne Europejskie Dni Dziedzictwa, tak jak cały sektor kultury po 24 lutego jest otwarty na wszystkich obywateli Ukrainy, którzy musieli uciekać z powodu wojny. Wiele wydarzeń jest dedykowanych właśnie naszym gościom z Ukrainy, są dostępne w języku ukraińskim. Ale cieszę się również, że w tych Europejskich Dniach Dziedzictwa nasi goście znaleźli swoje miejsce i prezentują swoje dziedzictwo i swoją kulturę. „Połączeni dziedzictwem” to też możliwość poznawania siebie nawzajem.”

Europejskie Dni Dziedzictwa zostały ustanowione w 1991 roku, jako wspólna inicjatywa Rady Europy i Unii Europejskiej. Polska włączyła się do akcji w 1993 roku, jako jedno z pierwszych 11 państw. Obecnie w EDD biorą udział wszystkie państwa członkowskie Rady Europy. Celem Europejskich Dni Dziedzictwa jest promocja dóbr kultury pośród lokalnych społeczności, zbliżenie do siebie jego organizatorów na poziomie międzynarodowym oraz lokalnym.

W kolejne dwa weekendy września można zwiedzać najciekawsze zabytki i korzystać z szerokiej oferty wydarzeń kulturalnych oraz edukacyjnych.

Wykaz i informacje na temat wydarzeń dostępne są na stronie internetowej: www.edd.nid.pl oraz poprzez specjalnie dedykowaną aplikację EDD. Zapraszamy również na Facebooka EDD: https://www.facebook.com/europejskie.dni.dziedzictwa

30. edycja Europejskich Dni Dziedzictwa objęta jest Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej AndrzejaDudy w StulecieOdzyskania Niepodległości. Patronatem medialnym projekt objęło Polskie Radio.